Henri Bergson - Śmiech

"Śmiech" to drobiazgowe studium komizmu i komiczności. To swego rodzaju teoria, której autor próbuje odpowiedzieć na pytanie, co to jest komizm, jakie są jego warunki i dlaczego sprawia przyjemność. Bergson ujmuje komizm jako wynik przeciwstawienia ducha i materii, treści i formy, dynamicznych sił życiowych i automatyzmów. Na pytanie, dlaczego ludzie się śmieją, odpowiada, że pragną w ten sposób przezwyciężyć mechaniczną bezwładność ciała czy sztywność umysłu. Śmiech, choć wielokrotnie rugowany ze sfery tego, co duchowe, i degradowany do rangi przeżycia zgoła pospolitego, jawi się w ujęciu Bergsona jako wyraz autentycznej aktywności duchowej człowieka, której celem jest rozbicie ram konwencji usztywniających ludzkie przeżywanie.Trudny temat, a jednak Bergson sobie poradził. Dobrze, że ludzie myślący częściej od przeciętnych porywają się na takie próby. Dzięki temu tworzy się materiał intelektualny, którego można potem używać do łatania dziur-braków w rozumieniu odmiennych natur od naszej. Najbardziej powalił mnie końcowy wniosek, który należałoby rozwinąć. A mianowicie spostrzeżenie, że człowiek ponadprzeciętnie inteligentny, zdystansowany do świata - o czym świadczy duże poczucie humoru - tak naprawdę zmierza ku samozagładzie społecznej i głębokiemu pesymizmowi. Całość rozprawy wyprowadzona jest z filozofii Bergsona, z jego postrzegania sił rządzących światem człowieka. Trudny temat, a jednak Bergson sobie poradził. Dobrze, że ludzie myślący częściej od przeciętnych porywają się na takie próby. Dzięki temu tworzy się materiał intelektualny, którego można potem używać do łatania dziur-braków w rozumieniu odmiennych natur od naszej. Najbardziej powalił mnie końcowy wniosek, który należałoby rozwinąć. A mianowicie spostrzeżenie, że człowiek ponadprzeciętnie inteligentny, zdystansowany do świata - o czym świadczy duże poczucie humoru - tak naprawdę zmierza ku samozagładzie społecznej i głębokiemu pesymizmowi. Całość rozprawy wyprowadzona jest z filozofii Bergsona, z jego postrzegania sił rządzących światem człowieka.