Epitafium: Wacław Gluth-Nowowiejski (Ur. 10 czerwca 1926 - zm. 23 grudnia 2024)

Wacław Gluth-Nowowiejski (ur. 10 czerwca 1926 w Warszawie, zm. 23 grudnia 2024) – polski dziennikarz, publicysta, pisarz, varsavianista, żołnierz zgrupowania Żmija Armii Krajowej w powstaniu warszawskim. Urodził się w rodzinie pułkownika Alojzego Gluth-Nowowiejskiego, legionisty, i Marii z Kaszów (1896–1986)[1]. Był najmłodszym z czterech braci - żołnierzy AK i jedynym, który przeżył II wojnę światową. Bliźniacy Zbigniew ps. „Nowacki”, „Nowak” (1920–1944) i Janusz ps. „Ścieżyński” (1920–1944), więzieni na Pawiaku, zostali rozstrzelani, a Jerzy ps. „Pigi” (1922–1944), kapral podchorąży w 2. kompanii Batalionu Golski, poległ na Powiślu podczas powstania warszawskiego. Uczęszczał do szkoły podstawowej, a przed samą wojną zdał do Gimnazjum Stefana Batorego w Warszawie. W 1944 w ramach tajnego nauczania zdał maturę w Liceum im. Stanisława Staszica w Warszawie[2][3]. Podczas powstania warszawskiego w stopniu kaprala podchorążego ps. „Wacek”, „Wiwer”[1] dowodził drużyną zgrupowania „Żmija” na Żoliborzu. 14 września został ranny podczas walk na Marymoncie. Jako jeden z dwóch rannych ocalał z masakry urządzonej przez Niemców w powstańczym punkcie sanitarnym przy ul. Rajszewskiej 12. Ukrył się wtedy w piwnicy jednego z okolicznych domów, gdzie pozostawał do połowy listopada 1944. Po wojnie podjął studia na Uniwersytecie Warszawskim[4]. W 1948 został aresztowany, a następnie po pokazowym procesie skazany na osiem lat więzienia za nielegalne posiadanie broni i przynależność do Armii Krajowej. Więziony przez reżim komunistyczny do amnestii w 1953, kiedy został zwolniony. Był dziennikarzem w redakcjach „Dziś i Jutro”, „Za i Przeciw”, „Kurierze Polskim”, redaktorem naczelnym wydawnictw książkowych „Epoki”, autorem wielu publikacji na temat Warszawy w latach okupacji. W 1983 wspomagał realizację filmu dokumentalnego Sceny z powstania warszawskiego. W latach 1999–2001 był redaktorem naczelnym „Biuletynu Informacyjnego” - organu prasowego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej[5]. Członek Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, prezes Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej „Żywiciel” i Miłośników Ich Tradycji.