Gene Hackman, właśc. Eugene Allen Hackman (ur. 30 stycznia 1930 w San Bernardino, zm. 27 lutego 2025 w Santa Fe) – amerykański aktor i pisarz.
Jeden z najwybitniejszych aktorów w historii amerykańskiego kina. W trakcie kariery stworzył skrajnie różne postacie – zarówno szlachetnych bohaterów, jak i tzw. „czarne charaktery”, przy czym ze względu na aparycję nie był obsadzany w rolach amantów. Jego postacie to głównie dojrzali mężczyźni, profesjonaliści w jakimś fachu, o złożonej psychice, często stawiani w sytuacjach z dylematami moralnymi[1]. Często grał funkcjonariuszy służb bezpieczeństwa (policjantów, detektywów, agentów)[2]. Stworzył szereg legendarnych kreacji, m.in. niezłomnego detektywa Jimmy’ego „Popeye’a” Doyle’a we Francuskim łączniku, bohaterskiego pastora w Tragedii „Posejdona”, speca od podsłuchów w filmie Rozmowa czy gen. Stanisława Sosabowskiego w O jeden most za daleko, Lexa Luthora w serii filmów o Supermanie[3].
W karierze, która trwała ponad sześć dekad, zdobył dwa Oscary, cztery Złote Globy, Nagrodę Gildii Aktorów Ekranowych, dwie nagrody BAFTA i Srebrnego Niedźwiedzia. Był pięciokrotnie nominowany do Oscara; otrzymał nagrodę dla najlepszego aktora pierwszoplanowego jako niezłomny detektyw Jimmy „Popeye” Doyle dramacie kryminalnym Williama Friedkina Francuski łącznik (1971) i dla najlepszego aktora drugoplanowego jako „Mały” Bill Daggett w westernie Clinta Eastwooda Bez przebaczenia (1992). Ponadto był trzy razy nominowany do tej nagrody; za rolę pierwszoplanową Bucka Barrowa, starszego brata Clyde’a (Warren Beatty) w biograficznym dramacie kryminalnym Arthura Penna Bonnie i Clyde (1967), rolę drugoplanową profesora college’u Gene’a Garrisona w dramacie Gilberta Catesa Nigdy nie śpiewałem dla mojego ojca (1970) i agenta Ruperta Andersona w dramacie kryminalnym Alana Parkera Missisipi w ogniu (1988)Nagrody
Nagroda Akademii Filmowej
1972 dla aktora pierwszoplanowego za Francuski łącznik
1993 dla aktora drugoplanowego za Bez przebaczenia
Złoty Glob
1972: Najlepszy aktor w dramacie za Francuski łącznik
2002: Najlepszy aktor w komedii lub musicalu za Genialny klan
Nagroda BAFTA
1973: Najlepszy aktor pierwszoplanowy za Tragedia „Posejdona”
1993: Najlepszy aktor drugoplanowy za Bez przebaczenia
Nagroda na MFF w Berlinie 1989: Srebrny Niedźwiedź za Missisipi w ogniu
Filmografia
Mad Dog Coll (1961) jako policjant (debiut aktorski)
Lilith (1964) jako Norman
Hawaje (1966) jako dr John Whipple
Bonnie i Clyde (1967) jako Buck Barrow
Uwięzieni w kosmosie (1969) jako Buzz Lloyd
Cyrk straceńców (1969) jako Joe Browdy
Nigdy nie śpiewałem dla mojego ojca (1970) jako Gene Garrison
Polowanie (1971) jako Brandt
Francuski łącznik (1971) jako Jimmy „Popeye” Doyle
Tragedia „Posejdona” (1972) jako pastor Frank Scott
Pierwszorzędne cięcie (1972) jako Mary Ann
Strach na wróble (1973) jako Max Millan
Młody Frankenstein (1974) jako ślepy pustelnik (Harold)
Narzeczona Zandy’ego (1974) jako Zandy Allan
Rozmowa (1974) jako Harry Caul
W mroku nocy (1975) jako Harry Moseby
Z zaciśniętymi zębami jako Sam Clayton
Szczęściara (1975) jako Kibby Womack
Francuski łącznik II (1975) jako Jimmy „Popeye” Doyle
Maszeruj lub giń (1977) jako mjr William Sharman Foster
O jeden most za daleko (1977) jako gen. Stanisław Sosabowski
Zasada domina (1977) jako Roy Tucker
Superman (1978) jako Lex Luthor
Superman II (1980) jako Lex Luthor
Czerwoni (1981) jako Pete Van Wherry
Niepokorni (1981) jako George Dupler
Pod ostrzałem (1983) jako Alex Grazier
Niespotykane męstwo (1983) jako Cal Rhodes
Eureka (1983) jako Jack McCann
Nierozumiany (1984) jako Ned Rawley
Dwa razy w życiu (1985) jako Harry MacKenzie
Cel (1985) jako Walter Lloyd
Żądza władzy (1986) jako Wilfred Buckley
Mistrzowski rzut (1986) jako trener Norman Dale
Superman IV (1987) jako Lex Luthor, Nuclear Man (głos)
Bez wyjścia (1987) jako sekretarz obrony David Brice
Missisipi w ogniu (1988) jako Rupert Anderson
Bat* 21 (1988) jako podpułkownik Iceal Hambleton
Inna kobieta (1988) jako Larry Lewis
Pełnia księżyca w Blue Water (1988) jako Floyd
Przesyłka (1989) jako Johnny Gallagher
Pocztówki znad krawędzi (1990) jako Lowell Kolchek
Niewygodny świadek (1990) jako Robert Caulfield
Zwariowani detektywi (1990) jako MacArthur „Mac” Stern
Precedensowa sprawa (1991) jako Jedediah Tucker Ward
Bez przebaczenia (1992) jako Little Bill Daggett
Firma (1993) jako Avery Tolar
Geronimo: amerykańska legenda (1993) jako gen. George Crook
Wyatt Earp (1994) jako Nicholas Earp
Szybcy i martwi (1995) jako John Herod
Karmazynowy przypływ (1995) jako kpt. Frank Ramsey
Dorwać małego (1995) jako Harry Zimm
Klatka dla ptaków (1996) jako senator Kevin Keeley
Krytyczna terapia (1996) jako dr Lawrence Myrick
Komora (1996) jako Sam Cayhall
Władza absolutna (1997) jako prezydent Alan Richmond
Półmrok (1998) jako Jack Ames
Wróg publiczny (1998) jako Edward „Brill” Lyle
Mrówka Z (1998) jako generał Mandible (głos)
Podejrzany (2000) jako Henry Hearst
Sezon rezerwowych (2000) jako Jimmy McGinty
Mexican (2001) jako Arnold Margolese, ojciec Jerry’ego
Wielki podryw (2001) jako William B. Tensy
Skok (2001) jako Joe Moore
Genialny klan (2001) jako Royal Tenenbaum
Za linią wroga (2001) jako admirał Leslie McMahon Reigart
Ława przysięgłych (2003) jako Rankin Fitch
Witamy w Mooseport (2004) jako Monroe Cole (ostatnia rola)
Komentarze
Prześlij komentarz